Ngày nay, cơ khí chính xác đang được vận hành rất nhiều. Khi vận hành, không chỉ có dầu cắt gọt pha nước mới giúp cho khuôn kim loại và dao cắt không bị biến dạng và đạt độ chính xác cao. Mà trước tiên nó cần có hệ lập trình câu lệnh làm việc chuẩn. Trong đó, các mã lệnh M trong CNC cùng các mã lệnh khác giúp máy vận hành chuẩn theo yêu cầu của người điều khiển.
Vậy những mã lệnh đó là gì? Tại sao nó lại quan trọng đến như vậy?
Mã lệnh trong CNC là gì?
Mã lệnh trong máy CNC là những cấu trúc lệnh được lập trình trong bộ vi xử lý của máy cơ khí. Nó giúp điều khiển toàn bộ các bộ phận trên máy hoạt động theo mệnh lệnh được lập ra đó. Đảm bảo mọi sự di chuyển của chi tiết máy đều đi theo quy trình cố định mà câu lệnh đã nạp vào bên trong.
Đơn giản, nó chính là những “câu chỉ đạo” làm việc cho các công nhân là trục, dao cắt, bàn cắt… đi theo quy trình. Hướng mọi hoạt động cắt gọt nông sâu trên khuôn kim loại. Nhờ đó mới sắp xếp được từng loại dao đưa vào cho từng vị trí, thời gian cắt, thời gian dừng, bao giờ thì tưới nguội cho khuôn….
Các mã lệnh thể hiện trên bảng điều khiển hết sức đơn giản, nó chỉ gồm một chữ cái và nhóm con số đằng sau. Nhưng mỗi mã lệnh đó lại đi kèm quy trình hoạt động cho máy hết sức phức tạp. Để hiểu được nó, bạn có thể tham khảo mã lệnh M trong CNC và một số mã lệnh phổ biến – hay dùng khác.
- Gxx: Lệnh chuẩn bị
- X… Y… Z… I… J… K… : Lệnh kích thước hoặc vị trí dao di chuyển đến
- T…: Lệnh gọi dao
- S…: Lệnh tốc độ quay trục chính
- F…: Bước tiến của dao
- M…: Lệnh phụ
- Dấu ( ; ) Lệnh kết thúc chương trình
Các mã lệnh phổ biến trong điều khiển máy CNC hiện nay
Mã lệnh M trong CNC
Bộ mã M được lập trình ở nhóm bất tắt các chức năng của máy. Trong đó, nó có rất nhiều lệnh M trong máy CNC để bắt đầu hay dừng lại các hoạt động trong máy như dao, trục, bộ phận tưới dầu… Mọi người có thể xem tại bảng câu lệnh M dưới đây:
| STT | Mã lệnh | Chức năng của mã lệnh trong máy CNC |
| 1 | M00, M01 | Dừng chương trình và dừng để điều kiện khi nút OSP on |
| 2 | M03, M04, M05 | Quay trục theo chiều kim đồng hồ, quay ngược và dừng trục chính |
| 3 | M06 | Thay đổi dụng cụ cắt gọt |
| 4 | M08, M09 | Bật tắt hệ thống phun dung dịch tưới nguội |
| 5 | M51, M59 | Bật tắc quá trình thổi khí |
| 5 | M98, M99 | Gọi chương trình con, trở lại chương trình con |
Các lệnh G code trong CNC
Nhóm lệnh G là lệnh chuẩn bị cho mọi thao tác hay hoạt động của máy CNC. Trong đó, phổ biển ở một số lệnh sau:
| STT | Mã lệnh | Chức năng của mã lệnh |
| 1 | G00 | Chạy dao ở tốc độ nhanh |
| 2 | G01 | Mã nội suy đường thẳng |
| 3 | G02 | Mã nội suy đường tròn theo chiều kim đồng hồ |
| 4 | G03 | Mã nội suy đường tròn ngược chiều kim đồng hồ |
| 5 | G04 | Dừng dao cắt theo thời gian quy định |
| 6 | G10 | Lập trình dữ liệu đầu vào dùng thiết lập thông số cho máy tiện CNC |
| 7 | G11 | Xóa thiết lập dữ liệu đầu vào |
| 8 | G20 | Xác định đơn vị theo inch |
| 9 | G21 | Xác định đơn vị theo mét |
| 10 | G27 | Thay đổi điểm tham chiếu |
| 11 | G28 | Trở lại điểm tham chiếu quy định |
| 12 | G30 | Trở lại vị trí tham chiếu |
| 13 | G31 | Bỏ qua các chức năng |
| 14 | G32 | Tiến hành cắt ren tiến liên tục |
| 15 | G34 | Tiến hành cắt ren theo biến dẫn |
| 16 | G40 | Hủy điều chỉnh bán kính dao |
| 17 | G41 | Điều chỉnh bán kính dao bên trái theo biên dạng |
| 18 | G52 | Xác lập hệ tọa độ cục bộ |
| 19 | G53 | Xác lập hệ tọa độ của máy |
| 20 | G65 | Gọi marco riêng |
| 21 | G67 | Xóa chế độ marco riêng |
| 22 | G70 | Gia công tinh |
| 23 | G71 | Gia công thô theo đường bao |
| 24 | G72 | Gia công thô theo mặt |
| 25 | G73 | Gia công thô theo biên có sẵn |
| 26 | G74 | Gia công khoan nhiều lần |
| 27 | G75 | Gia công rãnh theo bán kính |
| 28 | G76 | Cắt ren |
| 29 | G80 | Hủy bỏ khoan |
Làm thế nào để điều khiển máy CNC tốt?
Theo nhiều thợ kim khí lành nghề. Để điều khiển máy CNC tốt nhất điều đầu tiên bạn cần hiểu về nó. Nghĩa là cần biết qua về cấu tạo và nguyên lý hoạt động. Các chi tiết quan trọng của máy như: Hệ thống dao cắt, trục tay , trục rãnh trượt…
Tiếp đến, bạn cần nắm vững các câu lệnh điều khiển như trên. Việc biết vận hành nhưng phải vận hành đúng theo yêu cầu mới là một người thợ giỏi.
Cuối cùng, theo chúng tôi là việc bảo dưỡng, bảo trì. Liên tục kiểm tra dầu tưới nguội pha nước, lọc cặn sau mỗi lần tái sử dụng để không có nhiều bụi kim loại dính vào dao hay khuôn. Đảm bảo tiêu chuẩn cho bề mặt khoan cắt. Đảm bảo các thông số kỹ thuật ở mức sai số thấp nhất.
Chúc mọi người luôn ứng dụng các câu lệnh vào trong quá trình sản xuất an toàn và hiệu quả.
