Hiện nay tình trạng các phương tiện tham gia giao thông, nhất là xe khách giường nằm gắn thêm đèn LED tại nhiều vị trí của xe khá phổ biến. Hành vi này tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông nhưng chỉ đến nay mới có quy định để xử phạt với sự phối hợp của nhiều cơ quan.
Chiêu gỡ đèn chế để qua mặt đăng kiểm
Theo ghi nhận của Pháp Luật TP.HCM, không chỉ với xe khách việc độ, chế, gắn thêm đèn LED lan sang cả các loại xe tải, xe container chạy đường dài. Vị trí gắn thêm đèn không chỉ ở phía trước hay sau xe mà còn ở cả trên nóc, mui, hai bên hông và dưới gầm xe. Rất nhiều xe như một khối ánh sáng chói lòa lừng lững chiếm mặt đường đi, khiến người lái xe đối diện vì chói mắt nhiều khi không thể đi tiếp phải tấp vào lề. Còn tài xế các xe phía sau thì lóa mắt, không dám vượt lên…
Một tài xế chạy xe khách đường dài Bắc-Nam, xuất phát từ Bến xe Miền Đông có gắn thêm đèn phân trần: “Tôi buộc phải lắp thêm đèn để đá pha những xe đối diện không chịu hạ đèn từ pha về cốt khi hai xe gần đối đầu nhau, chứ không lắp để chiếu sáng xuyên suốt”.
Còn nhớ vào tháng 10-2018, nhận ra tình trạng nguy hiểm từ những chiếc xe độ, chế, lắp thêm đèn LED, Ủy ban An toàn giao thông (ATGT) quốc gia đã có công văn gửi Cục Đăng kiểm Việt Nam (Bộ GTVT) cùng các đơn vị liên quan như CSGT, thanh tra giao thông.
Ủy ban ATGT quốc gia đề nghị tăng cường xử lý hành vi sử dụng đèn LED sai quy định. Sau đó, Cục Đăng kiểm Việt Nam yêu cầu các trung tâm đăng kiểm từ chối kiểm định các xe có lắp thêm đèn chiếu sáng không đúng thiết kế của nhà sản xuất.
Ông Nguyễn Đình Quân, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 50-05V (Cục Đăng kiểm Việt Nam), cho biết đến nay lệnh từ chối kiểm định như trên vẫn có hiệu lực. Nhưng khi đưa xe đi kiểm định, chủ xe tháo hết đèn độ, đèn lắp thêm, lắp đèn đúng tiêu chuẩn để kiểm định, sau khi qua kiểm định lại lắp đèn độ, chế để chạy ngoài đường. Đây là một chiêu đối phó tinh vi của chủ xe mà bản thân cơ quan đăng kiểm không thể xử lý được.
Trong khi ông Nguyễn Cao Phú, Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH MTV Bến xe Miền Đông, cho biết bến xe cũng chỉ có thể kiểm tra được giấy chứng nhận kiểm định của các xe trước khi xuất bến. Nhưng trong giấy chứng nhận này không thể hiện số lượng, loại đèn, vị trí lắp đặt và độ sáng cho phép của đèn chiếu sáng trên chiếc xe. “Vì thế, chúng tôi không thể xác định đâu là bóng đèn lắp thêm, bóng có đúng chuẩn không và vẫn phải cho xe xuất bến” – ông Phú nói.
Một xe khách chế thêm đèn LED tại Bến xe Miền Đông. Ảnh: MC
Từ ngày 1-1-2020: Gắn chỗ nào cũng phạt được
Theo ông Trần Quốc Khánh, Chánh Thanh tra Sở GTVT TP.HCM, trước đây lực lượng chức năng chỉ xử phạt được các ô tô lắp thêm đèn LED ở phía sau xe với mức từ 800.000 đến 1 triệu đồng và bị tước quyền sử dụng bằng lái 1-3 tháng. Căn cứ xử phạt là điểm a khoản 3 Điều 16 Nghị định 46/2016 (xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt).
Tuy nhiên, không thể xử phạt được các xe lắp thêm đèn phía trước, bên hông, dưới gầm vì nghị định này không có quy định.
Nhưng nay theo Nghị định 100/2019 (thay thế Nghị định 46/2016, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2020) thì việc xử phạt đã được mở rộng. Theo đó, các hành vi lắp thêm đèn LED ở bất kỳ vị trí nào trên xe nếu sai thiết kế của nhà sản xuất gồm phía trước, phía sau, trên nóc, dưới gầm, một hoặc cả hai bên thành xe… đều sẽ bị phạt (mức phạt vẫn giữ nguyên như Nghị định 46/2016).
Nhưng để xử lý được các xe lắp thêm đèn thì quá trình kiểm tra rất cần sự phối hợp của cơ quan đăng kiểm cả con người và phương tiện kiểm tra. Ông Khánh lý giải: “Vì chỉ có đăng kiểm viên mới xác định rõ được đâu là đèn lắp thêm, đâu là đèn của nhà sản xuất theo xe hoặc là loại bóng chiếu sáng mạnh lắp thay bóng nguyên thủy”.
Góp ý thêm, luật sư Kim Ron Tha (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho rằng các cơ quan chức năng cần phối hợp để xử lý nghiêm các phương tiện vi phạm theo Nghị định 100/2019. Chẳng hạn các cơ quan khác như quản lý bến xe khi phát hiện xe vi phạm thì lập danh sách gửi về cơ quan đăng kiểm, đề nghị từ chối đăng kiểm…
Thời gian tới kiên quyết xử lý mạnh
Phó đội trưởng một đội CSGT trên địa bàn TP.HCM cho hay Nghị định 100/2019 đã tạo căn cứ pháp lý đầy đủ để xử lý các xe gắn đèn LED không đúng thiết kế của nhà sản xuất. Vị này nói: “Hầu như xe giường nằm nào cũng gắn đèn LED để quảng cáo nhà xe, thu hút sự chú ý của người đi đường. Việc này có thể gây mất tập trung và lóa mắt đối với người tham gia giao thông tại các tuyến đường thiếu đèn chiếu sáng công cộng. Ngoài ra còn tiềm ẩn nguy cơ về cháy nổ. Đội cũng đã xử lý nhiều trường hợp vi phạm và sẽ mạnh tay trong thời gian tới để loại triệt để nạn độ đèn LED trên ô tô”. |