Nếu như bạn đã vận hành hệ thống thủy lực lâu năm. Hoặc đã từng xem hoặc tự mở hệ thống ra để thay thế – sửa chữa một chi tiết nào đó. Chắc hẳn bạn sẽ biết trong hệ thống luôn có một van điều tiết lượng ra vào của dầu thủy lực bên trong. Trên thân luôn có ký hiệu van thủy lực để biết được những yếu tố cần thiết trong hoạt động.
Vậy những ký hiệu đó nói lên điều gì? Chúng ta cùng tìm hiểu xem nó là gì và cách nó điều tiết dầu ra sao nhé.
Van thủy lực là gì?
Có lẽ trước khi biết các ký hiệu trên van thủy lực nó ám chỉ điều gì. Chúng ta cũng cần biết qua về van thủy lực là gì? Nó sẽ giúp bạn hiểu hơn và nhìn nhận về những phân tích trong ký hiệu mang trên mình nó nhanh và chuẩn hơn nhiều.
Van thủy lực (hydraulic valves) là một chi tiết máy giúp điều hướng chất lỏng bên trong hệ thống thủy lực về các thông số áp lực dòng chảy, mo men và chuyển động. Giúp cho chất lỏng thường là dầu trong máy thủy lực đi theo hướng mong muốn trong khi hoạt động với lực phun nhất định. Đảm bảo cho lượng dầu vào bên trong theo ý của người điều khiển.
Có rất nhiều loại van thủy lực trên thị trường hiện nay. Mỗi loại van có công dụng khác nhau. Tuy nhiên, nó thuộc ba nhóm chung chính nhưng khác nhau về kích cỡ. Khiến cho việc áp dụng chúng khác nhau mà thôi. Ba loại van đó là:
- Van điều chỉnh áp suất chất lỏng (dầu)
- Loại van điều chỉnh hướng.
- Van điều chỉnh lưu lượng (tỷ lệ).
Hãy cùng đi tìm hiểu chi tiết từng loại van này trước khi đi đến việc tìm hiểu ký hiệu van thủy lực chi tiết nhé.
Chi tiết các loại van thủy lực phổ thông hiện nay
Van điều chỉnh áp suất
Trong nhóm van áp suất lại có ba loại van khác nhau. Tuy nhiên, thường gặp nhất sẽ là van an toàn. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua về các loại van áp suất này nhé.
a/ Van an toàn
Đây là loại van giúp cho hệ thống thủy lực chỉ cấp vào lượng dầu đủ với áp lực bên trong. Khi đạt đủ, van này sẽ đóng lại để ngăn chặn hệ thống bơm cấp thêm dầu vào bên trong. Tránh thừa dầu gây hư hỏng cho khoang chứa dầu nén hoặc quá lực trong quá trình di chuyển sinh công.
Thông thường van này có hai cửa dầu: một cửa nối với nguồn cấp/gây ra áp suất. Cửa kia nối về thùng chứa để xả bỏ dầu về thùng chứa. Lưu ý là lưu lượng xả bỏ qua van an toàn hầu như không phụ thuộc vào áp suất.
b/ Van tuần tự
Về bản chất và ký hiệu, van tuần tự không khác gì van an toàn nhưng nó có cách thức sử dụng cho mục đích khác. Người ta hay sử dụng van này như một van thường đóng NC để làm thay đổi áp suất làm việc ở hai nhánh làm việc khác nhau. Tức là sẽ có một áp suất chênh giữa hai nhánh làm việc trong cùng một hệ thống được gây ra bởi van tuần tự.
Khác với van an toàn, cửa dầu ra của van không nối với thùng dầu chứa. Mà nó được nối với mạch làm việc thứ hai.
c/ Van giảm áp.
Van giảm áp được xem như là van thường mở NO vì lấy tín hiệu điều khiển từ phía cửa dầu ra để cấp ra một áp suất nhỏ hơn áp suất nguồn cấp. Như vậy, van này được sử dụng khi muốn trích ra một áp suất nhỏ hơn áp suất làm việc cho một mục đích khác.
Bộ van điều chỉnh hướng
Van điều chỉnh hướng giúp cho dòng chảy của dầu như dầu thủy lực máy xúc bắt đầu chảy, ngừng chảy hoặc đổi hướng đi của dầu theo mong muốn. Nó như một một cụm cổng vào điều tiết dòng chảy xuôi ngược vậy. Giúp cho dầu đi theo đúng chiều mong muốn được cấp vào.
Đây chính là van để đưa dầu ra vào trong quá trình máy thủy lực hoạt động. Chính bởi vậy, van thủy lực điều hướng này vô cùng quan trọng. Nó cũng quyết định nhiều về nhiệt độ sôi của dầu cũng như nguyên nhân tại sao dầu bị nóng.
Van điều khiển lưu lượng dầu
Trong các hệ máy thủy lực nhiều cửa. Van lưu lượng này cực kỳ quan trọng. Nó điều tiết lượng dầu ra vào cho từng van để đảm bảo hoạt động linh hoạt, nhanh nhưng vẫn chuẩn xác ở từng nơi. Van này như cửa sông vậy. Cần xả lũ ở điểm nào sẽ mở cửa ở điểm đó theo lưu lượng mong muốn.
Trong máy móc nó chính là việc đưa dầu và rút dầu đến những nơi cần thiết. Giờ chúng ta cùng đi tìm hiểu về ký hiệu van thủy lực xem nó nói lên điều gì nhé.
Các ký hiệu van thủy lực phổ thông
Dựa vào hai bảng ký hiệu van thủy lực và một số chi tiết trong hệ thống thủy lực. Nó sẽ giúp bạn đọc được những thông số kỹ thuật in trên sản phẩm. Giúp bạn lắp ráp hoặc thay thế chúng dễ dàng hơn, chuẩn xác hơn.
Như vậy, khi bạn nhìn thấy một hoặc một nhóm các ký hiệu ghi trên van thủy lực. Bạn sẽ hiểu được chúng có tác dụng như thế nào trong việc điều khiển cho dầu thủy lực bên trong. Nếu bạn cần sử dụng chúng vào mục đích gì ở việc vận hành máy móc thủy lực. Bạn chỉ cần tìm đúng những van có ký hiệu đó trên thân là sử dụng được. Không cần biết chúng được sản xuất từ đâu.
Nguyên lý hoạt động của van thủy lực
Như đã phân tích ở trên. Van thủy lực không chỉ có một loại, nó có đến 3 nhóm phổ biến. Trong mỗi nhóm lại có các sản phẩm khác nhau. Nhưng nhìn chung, chúng đều có chức năng điều khiển chất lỏng là dầu bên trong hệ thủy lực vào một mục đích nhất định muốn đạt đến.
Khi bạn tìm hiểu xong về các ký hiệu van thủy lực thì bạn cũng biết. Nguyên lý hoạt động chung của chúng đều dựa trên việc cho dòng chảy chất lỏng đi qua hoặc không đi qua. Mỗi loại van sẽ cho nó đi qua theo một cách khác nhau. Với chức năng là đưa dầu thủy lực từ bồn chứa đến bộ phận cần để tạo lực nén sinh công cho mọi hoạt động của máy thủy lực.
Nó đảm bảo cho ba chức năng chính đó là:
- Đóng mở để cho dầu đi qua hoặc không đi qua.
- Điều tiết cho lưu lượng dầu ra vào theo ý muốn, theo lượng dầu và tỷ lệ dầu đặt trước.
- Phân chia, điều hướng dòng chảy của dầu.
Sau khi đã tìm hiểu về ký hiệu van thủy lực và các loại van. Chắc hẳn giờ đây bạn đã có một lượng kiến thức nhất định. Tuy nhiên, máy hoạt động tốt vẫn cần tìm hiểu về cách dùng loại dầu nào cho phù hợp.
